- λαγκός
- Πόλη (1.484.000 κάτ. το 1995) της νοτιοδυτικής Νιγηρίας, στην ομώνυμη πολιτεία (3.345 τ. χλμ., 6.357.253 κάτ.) του κράτους. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πόλη και το κύριο λιμάνι της Νιγηρίας, στον κόλπο του Μπενίν, καθώς επίσης και επίκεντρο των οικονομικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων της χώρας. Μολονότι παρατηρείται ένα συνεχές μεταναστευτικό ρεύμα προς το Λ., τόσο από την υπόλοιπη Νιγηρία όσο και από τις γειτονικές χώρες, ο πληθυσμός της πόλης αποτελείται κατά κύριο λόγο από ανθρώπους της φυλής Γιορούμπα. Η ανάπτυξη της πόλης ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αι., όταν δύο αξιωματικοί του αποικιακού στρατού, οι Γκόλντι Tάουμπμαν και Φρέντερικ Λάγκαρντ, απέκτησαν διαδοχικά το προτεκτοράτο στην παραλιακή ζώνη και υπέταξαν το εμιράτο των Φούλμπε. Έτσι, αφού εξυγιάνθηκε η ζώνη, το Λ., που το 1871 αριθμούσε μόλις 29.000 κατοίκους, αναπτύχθηκε ως λιμάνι και αργότερα ως διοικητικό κέντρο της αποικίας (το 1921 ξεπερνούσε ήδη τους 100.000 κατοίκους). Στη σύγχρονη εποχή εκδηλώνονται έντονες αντιθέσεις ανάμεσα στον αρχαιότερο αστικό πυρήνα που βρίσκεται στο νησί του Λ. και στις μοντέρνες περιφερειακές συνοικίες. Στα προάστια της ενδοχώρας του Λ. εδρεύει το μεγαλύτερο τμήμα της βιομηχανικής δύναμης της Νιγηρίας, κυρίως στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις της Ικέτζα, με βασικούς τομείς παραγωγής τα ηλεκτρονικά μηχανήματα, τα χημικά, τα υφάσματα, τα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα και την μπίρα. Το Λ. διαθέτει και σημαντική εκπαιδευτική δραστηριότητα, η οποία ασκείται μέσα από πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως το πανεπιστήμιο του Λ., το πολυτεχνείο της πολιτείας του Λ. και άλλα ινστιτούτα έρευνας και μελέτης. Το Λ. φιλοξενεί ακόμη την Εθνική Βιβλιοθήκη της Νιγηρίας και το Εθνικό Μουσείο, στο οποίο εκτίθενται αρχαιολογικές, εθνολογικές και λαογραφικές συλλογές, ενώ αξιόλογη είναι και η προσφορά του εθνικού θεάτρου.
Σημαντικό εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο, η πόλη διαθέτει μεγάλο εμπορικό λιμάνι (Aπάπα) και διεθνές αεροδρόμιο (Iκέτζα), ενώ αποτελεί την αφετηρία μιας μεγάλης σιδηροδρομικής αρτηρίας που περνά από τις Zάρια και Kάνο και φτάνει μέχρι τη Nγκούρου.
Ιστορία. Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ανήκαν στη φυλή των Γιορούμπα. Το 1472 επισκέφθηκαν την περιοχή Πορτογάλοι έμποροι, δίνοντάς της την ονομασία ενός λιμανιού της πατρίδας τους. Το 1861 η περιοχή προσαρτήθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις των μελών της φυλής των Γιορούμπα. Το 1914 ορίστηκε αποικιακή πρωτεύουσα της Νιγηρίας και το 1960 πρωτεύουσα της ανεξάρτητης πλέον χώρας. Η άνθηση της βιομηχανίας πετρελαίου τη δεκαετία του 1970 συνέβαλε στη ραγδαία ανάπτυξη της πόλης, εξέλιξη που επιδιώχθηκε να αμβλυνθεί με τη μεταφορά της έδρας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης από το Λ. στην Αμπούτζα.
Άποψη του λιμανιού του Λάγκος στη Νιγηρία (φωτ. ΑΠΕ).
* * *ο (Μ λαγκός, πληθ. και λαγκά, τα)χαράδρα.[ΕΤΥΜΟΛ. Πιθ. < λάγκος < λάκκος με καταβιβασμό τού τόνου αναλογικά προς το γκρεμνός. Κατ' άλλους, η λ. συνδέεται με τους τ. λαγγών και λαγγάζω, ετυμολογία που θα δικαιολογούσε γραφή με -γγ-(λαγγός)].
Dictionary of Greek. 2013.